De komst van M1
De eerste Macs met een SoC
Misschien sta je nooit stil bij het inwendige van je Mac, maar als je dat wel doet, dan denk je ongetwijfeld aan allerlei verschillende onderdelen in dat apparaat: de processor, het geheugen, de grafische kaart, en noem maar op. Tot nu toe zijn al die dingen aparte onderdelen in je Mac. En dat is heel anders dan het inwendige van je iPhone of iPad: die maken gebruiken van een 'system on a chip' – kortweg SoC genoemd. Heel wat onderdelen (CPU, GPU, DRAM, neural engine, secure enclave) zitten allemaal op die ene chip. En gisteren presenteerde Apple voor het eerst zo'n system-on-a-chip voor de Mac: de M1. Apple Silicon is dus méér dan alleen een ander type processor – het is eigenlijk een heel ander systeem.
Firestorm en Icestorm
Over die M1 is heel veel te vertellen – al is het soms lastig in te schatten wat al die specificaties in de praktijk betekenen. Neem het geheugen (DRAM). Dat zit nu ook op de chip. Na afloop van de presentatie van Apple was er wat gemopper onder Mac-fanaten: de M1 ondersteunt maximaal 16 GB aan DRAM. Huidige Intel-Macs kun je met méér geheugen bestellen. Maar het is lastig om te beoordelen hoe dit in de praktijk uitpakt. Apple noemt het geheugen op de M1 het 'centraal geheugen', en schrijft er dit over:
De M1‑chip van MacBook Air heeft supersnel centraal geheugen. Doordat dit geheugen een enorme bandbreedte heeft en er nauwelijks vertraging optreedt, kunnen apps hun data efficiënt over de CPU, GPU en Neural Engine verdelen. Daardoor gaat alles moeiteloos en snel.
Met andere woorden: omdat zo'n SoC een heel ander systeem is, kun je de hoeveelheid geheugen misschien niet vergelijken met een Intel-Mac.
Interessant is ook de CPU op de M1. Die bestaat uit acht cores, die weer zijn onderverdeeld in vier 'Firestorm' cores en vier 'Icestorm'-cores. Die Firestorm-cores komen in actie bij het zware werk, de Icestorm-cores doen het lichtere werk. Zo gaat de M1 efficiënt om met energie, en gaat de batterij dus ook veel langer mee.
Drie nieuwe Macs
Gisteren presenteerde Apple niet één, niet twee, maar drie nieuwe Macs die voortaan met een M1 zijn uitgerust. Drie radicaal nieuwe Macs dus – al zien ze er van de buitenkant nog precies hetzelfde uit.
Een volstrekt geluidloze MacBook Air
De eerste Mac met M1-chip die Apple liet zien, was de MacBook Air. Van buiten nog precies hetzelfde apparaat, maar ondertussen uitgerust met een CPU die 3,5 keer zo snel is, een GPU die tot 5 keer zo snel is, en de Neural Engine die machine learning tot 9 keer sneller maakt. (Handig voor machine learning-taken zoals in Pixelmator Pro, waar we het al eens eerder over hebben gehad.) Ondanks al die snelheid, gaat de batterij volgens Apple tot wel 18 uur mee. Dat is ongehoord lang. En daar komt nog iets anders bij: de MacBook Air heeft net als een iPhone of iPad geen ventilator, en is daarmee volkomen stil. Dat is overigens niet nieuw: deze MacBook had evenmin een ventilator. Met een Intel-processor kon dat dus ook al.
Snelheid en batterijduur zijn de dingen waar het Apple om gaat bij deze nieuwe Air – al zijn er ook wel wat andere aanpassingen: het apparaat ondersteunt nu Wifi 6, gebruikt de Neural Engine om het beeld van de FaceTime HD-camera op te krikken wat betreft witbalans en huidskleur (maar de camera zelf is nog steeds 720p), en het toetsenbord heeft een paar andere knoppen gekregen: Niet Storen, Spotlight en Dictafoon hebben een plek in de balk met functietoetsen gekregen, ten koste van de knoppen om de toetsenbordverlichting in stellen en Launchpad (die functies zitten straks in macOS Big Sur in het Control Center). Linksonder is ook een emoji-icoon verschenen op de Fn-toets.
Een MacBook Pro met precies dezelfde chip...
Apple kondigde ook een nieuwe 13-inch MacBook Pro met M1-chip aan. En dat leverde wat hoofdbrekens op. De M1 voelt perfect in de nieuwe MacBook Air – maar als precies dezelfde M1 ook in de MacBook Pro zit, wat is er dan nog 'pro' aan die machine? Natuurlijk: de MacBook Pro heeft een Touch Bar, betere microfoons, een batterij die nog langer meegaat, en zo zijn er nog wel wat verschillen, maar in het hart heeft deze Pro dezelfde SoC als een MacBook Air. Is dat niet gek?
'Actieve koeling'
Er zijn toch wat verschillen. Zo blijkt de goedkopere variant van de Air een M1 te hebben met een GPU met 7 cores – de Pro heeft een GPU met 8 cores. Niet alle M1-chips zijn dus hetzelfde. Maar aangezien de duurdere variant van de MacBook Air ook een M1 met 8 GPU-cores heeft, is dat niet het kenmerkende verschil tussen Air en Pro.
Dat er weldegelijk een verschil is, blijkt uit een onderdeel waarvan Apple de naam liever niet gebruikt: de ventilator. Bij de MacBook Air riep Apple vol trots: 'No fan!' Kennelijk vonden ze het in Cupertino niet prettig om bij de MacBook Pro te zeggen 'Heeft wel een fan!' en dus noemen ze die ventilator bij de Pro opeens 'actieve koeling'. Zulk verdoezelend taalgebruik past eigenlijk niet bij Apple. De situatie is namelijk heel goed uit te leggen: de Air en de Pro hebben allebei een M1, maar de Pro mag meer toeren maken dan de Air. De Air wordt wat afgeknepen, of de Pro wat opgevoerd... het is maar net hoe je het wilt uitleggen. Die opgevoerde M1 in de Pro wordt wel een stuk heter, en daarom blijft in die machine een ventilator noodzakelijk. Het is een heel logisch verhaal, maar Apple legt het onhandig uit.
Intel blijft beschikbaar
Terwijl de MacBook Air alleen nog maar met M1-chip verkrijgbaar is, blijven twee duurdere Intel-varianten van de 13-inch MacBook Pro ook beschikbaar. Wat niet onbelangrijk is als je bijvoorbeeld een dure eGPU hebt gekocht: de nieuwe Macs met M1-chip ondersteunen die eGPU's niet. Dus werk je bijvoorbeeld met een Blackmagic eGPU, dan blijft een Intel-Mac nog even nodig.
Mac mini: back to basic
En dan de grote verrassing, die niemand had zien aankomen: er werd ook een nieuwe Mac mini gepresenteerd. De mini lijkt daarbij een klein stapje terug te doen: de vorige generatie werd neergezet als een pro-machine, herkenbaar aan de spacegrijze kleur en talloze aansluitmogelijkheden. Hij was ook wat duurder geworden, waardoor het geen instapmachine meer was. De nieuwe mini heeft zijn oude zilvergrijze kleurtje weer terug, is een klein beetje goedkoper dan vorig jaar, maar heeft ook wat poorten ingeleverd. Zo zijn er nog maar twee USB-C/Thunderbolt-poorten, in plaats van vier, en is de optie voor een 10Gb Ethernet-aansluiting verdwenen (er is alleen nog Gigabit Ethernet). Mocht je toch nog een 'pro' mini willen: Apple verkoopt nog steeds een wat duurdere Intel Mac mini, in spacegrijs.
Wat ons verder nog opviel:
Jawel: PC (John Hodgman) uit de Get a Mac-commercials uit de jaren 2006 tot 2009 was heel even terug! Als je de presentatie te vroeg wegklikte: spoel even helemaal naar het einde, vlak voor de aftiteling. Hilarisch, en je kunt maar één ding concluderen: Mac mag dan beter zijn, PC heeft humor!
Houd Software-update op je Mac in de gaten: macOS Big Sur komt er morgen (12 november) al aan.
Alle nieuwe M1-Macs hebben USB-C-poorten die USB 4 en Thunderbolt ondersteunen, maar bij dat laatste gaat wel om het oudere Thunderbolt 3, niet om Thunderbolt 4.
De nieuwe knoppen op het toetsenbord vind je (met uitzondering van de emoji-toets) alleen op de MacBook Air. De MacBook Pro heeft sowieso geen functietoetsen, maar een Touch Bar.
Net zoals bij de transitie van PowerPC naar Intel, gebruikt Apple Rosetta om ervoor te zorgen dat oude applicaties die zijn geschreven voor Intel-Macs, dankzij emulatie ook kunnen draaien op een Mac met de M1. Een wonderlijke constatering van Apple daarbij is dat de M1 zó snel is, dat een oude Intel-app op een nieuwe M1-Mac waarschijnlijk toch vlotter werkt dan op de een Intel-machine – ondanks de extra rekenkracht die emulatie kost!
Tot slot... Wat zegt Jack?
Zo ziet innovatie er dus uit. De geïntroduceerde MacBooks en Mac mini lijken op het eerst oog niets veranderd. Maar deze ‘nieuwe wijn in oude zakken’-strategie werkte prima bij de overstap naar PowerPC, Intel en OS X. Het mooiste moet nog komen. Het worden fantastische jaren voor Apple. En voor de afzeikers.
– Jack Nouws, Macfundamentalist
Volgende week dinsdag verschijnt de members-only editie van MacFan. De eerstvolgende reguliere nieuwsbrief verschijnt op 24 november.