Het jaarlijkse september-gebeuren
In september gaat het bij Apple altijd om iPhones en Apple Watches, en dat was dit jaar niet anders. En dus kun je nu je vingers aflikken bij een titanium iPhone 15 Pro, een kreet van opwinding slaken bij het ervaren van een ‘dubbel tik’ op een Apple Watch Series 9, opgelucht ademhalen dat Apple geen hoesjes, Watch-bandjes en AirTag-sleutelhangers van leer meer verkoopt, of een traantje laten omdat Apple geen iPhone mini meer maakt. Mac-nieuws was er niet deze maand – en dat verwachtte ook niemand.
Vaarwel, Lightning
Toch zijn er wel een heel aantal ontwikkelingen gepresenteerd die vroeg of laat gevolgen hebben voor de Mac. Het meest in het oog springend was het verdwijnen van Lightning. Apple stapt helemaal over op USB-C. De iPads zijn al bijna allemaal van Lightning af, en nu gaat de iPhone ook over. Dat is goed nieuws voor mensen die vaak met een MacBook op stap zijn: straks kun je je MacBook, je iPad en je iPhone met dezelfde kabel opladen. Onhandig is alleen dat een aantal Mac-accessoires nog steeds via Lightning opladen: de Magic Mouse, het Magic Keyboard en het Magic Trackpad zijn nog steeds met een Lightning-poort uitgerust. Ons vermoeden is dat dat snel gaat veranderen. Wellicht dit jaar nog, als Apple nog een nieuwe Mac presenteert. Een nieuwe iMac bijvoorbeeld; die is wel aan een update toe met zijn M1-processor.
M3?
Dat brengt ons dan meteen bij het volgende punt. Veel Apple-watchers hebben de afgelopen maanden geroepen dat er nog dit jaar een Mac met een M3-processor zou komen. En dat zou dan de nieuwe iMac zijn, wellicht in oktober al. Maar nu ontstaan daar wat meer twijfels over. Dat heeft te maken met de A17 Pro-chip in de iPhone 15 Pro. Dat is een monster van een chip; voor het eerst een Apple-chip die ray tracing met hardware-acceleratie gebruikt. Dat zorgt voor nog vloeiendere graphics en nog realistischere belichting. M-chips hebben dat niet; de A17 Pro is de eerste die het wel heeft. Het is ook de eerste 3 nanometer-chip die Apple heeft laten maken. Nog kleiner dan voorheen, en omdat een compactere chip kortere verbindingen heeft, is-ie nog sneller. Het punt is alleen dat uit allerlei bronnen blijkt dat chipfabrikant TSMC de vraag naar A17 Pro’s al niet kan bijbenen. Er lijkt voorlopig helemaal geen productiecapaciteit voor een M3-chip op 3 nanometer-formaat. Dus als er een nieuwe iMac komt… misschien heeft-ie dan gewoon een M2.
De kabelrealiteit
Even terug naar USB-C. Alles opladen met dezelfde kabel... dat is een mooi idee. Maar wie koopt er meteen een iPhone 15, nieuwe AirPods Pro, een nieuwe iPad én een nieuwe MacBook? Bijna niemand. Voor de meeste mensen is de realiteit dat er nog behoorlijk wat oudere apparaten in huis rondzwerven. Heb je net als wij nog een oude iPod Classic (wat een genot is op vakantie, vooral in landen waar dataverkeer klauwen met geld kost en wifi niet altijd optimaal is), dan rommel je nog steeds met een oude Dock Connector-kabel. Heb je geen iPhone 15, of gebruik je nog een Apple Pencil van de eerste generatie, of heb je een wat oudere iPad, dan zit je nog steeds aan een Lightning-kabel vast. Je Apple Watch heeft zijn eigen magnetische snellader, en voor een oudere MacBook heb je een MagSafe-oplader nodig (en met een beetje pech ben je voor de ene MacBook aangewezen op MagSafe 1 en voor een andere op MagSafe 2). En tegen de tijd dat je al die apparaten hebt vervangen door een apparaat dat oplaadt met USB-C... nou, dan zul je zien dat er een nieuwe standaard komt. Want USB-C is natuurlijk ook niet voor de eeuwigheid. (Ooit wilde de EU dat Micro-USB de standaard werd voor alle mobiele telefoons.)
macOS Sonoma is gearriveerd
Belangrijker Mac-nieuws kwam eind september: je kunt macOS Sonoma installeren. Als je graag verrast wordt door nieuwigheidjes in macOS, dan moet je misschien niet verder lezen… want dan spoilen we de ervaring misschien een beetje.
Je bent gewaarschuwd!
Wij installeerden Sonoma vrij achteloos… alsof het een veiligheidsupdate was. We hadden niet het idee dat we iets bijzonders gingen zien. Maar toen onze Mac opnieuw was opgestart, werden we verrast… We vlogen opeens over een prachtig landschap. Jawel, de achtergrond van het inlogscherm was een prachtige drone-video.
We wilden bijna niet inloggen, omdat de video zo mooi was. Zodra we dat wel wilden, liep de video nog een paar seconden door op het bureaublad, en bevroor toen. Een willekeurig frame uit de video was opeens de achtergrond van het bureaublad. Prachtig.
We gingen naar de Systeeminstellingen, en troffen daar tientallen andere schitterende achtergrondvideo’s aan. Onze favoriet tot nu toe is een onderwatervideo van een grote groep zeehonden.
Het is maar een gimmick, maar wel een heel mooie. Het gaf ons een lekker gevoel bij de update.
Widgets
Uiteraard zijn er nog veel meer nieuwe dingen. Apple zelf is helemaal wild van widgets. Voor ons hoeft het niet zo. Op onze iPhones niet, en op onze Macs ook niet. Ons bureaublad wordt zonder widgets al snel genoeg een rommeltje; we zitten eigenlijk niet te wachten op nog meer onrust in beeld. Maar dat ligt misschien aan ons.
De komst van de widgets komt ook met een ander dingetje waar we even aan moesten wennen: als je ergens in je scherm op de bureaubladachtergrond klikt, schieten meteen alle vensters uit beeld en zie je je bureaublad. Dat is natuurlijk bedacht om snel bij je widgets te komen. Wij hebben alleen geen widgets, en we zijn ons inmiddels al 187 doodgeschrokken van wegspringende vensters, dus wij wilden die nieuwe functie graag uitzetten. Dat kan wel – min of meer. In de Systeeminstellingen vind je onder Bureaublad en Dock de optie ‘Klik op achtergrond om bureaublad te tonen’. Met een dropdown-menuutje met twee opties. ‘Uit’ is er daar vreemd genoeg niet eentje van. Je kunt alleen kiezen uit ‘Altijd’ of ‘Alleen in Stage Manager’. Vreemde keuze. Wij kozen dat laatste, en aangezien we sowieso geen Stage Manager gebruiken, is alles weer zoals het vroeger was.
Uiteraard zijn er nog veel meer handige dingen in Sonoma. Wat er voor ons uit springt: je kunt nu wachtwoorden delen met vertrouwde contacten (handig als het om een wachtwoord van Disney+ gaat, of iets anders dat je met huisgenoten deelt) en eindelijk kun je veelbezochte websites ook als ‘app’ opslaan in je Dock. Net zoals dat op je iPad of iPhone al jaren kan. Bezoek in Safari de site die je als webapp wilt bewaren, klik op Archief en kies ‘Voeg toen aan Dock…’ De rest wijst zichzelf.
Even een foto ditheren met Atkinson, als je begrijpt wat ik bedoel
Wij hebben een beetje een vreemde tik: zo nu en dan browsen we door de Mac App Store om te ontdekken of er ook Mac-versies bestaan van apps die we op onze iPhone hebben staan. Dat lijkt vandaag de dag een beetje een onnodige hobby, want als je een Mac met een M-chip hebt, dan kun je de meeste iPhone- en iPad-apps sowieso op het ding installeren. Maar dat levert vaak geen briljante Mac-ervaring op. En dus zijn wij altijd benieuwd of er nog steeds appbouwers zijn die uren steken in een échte Mac-versie. Een app die we al jaren op onze iPhone hebben staan, is Waterlogue. Een appje waarmee je voor € 3,99 eindeloos je foto’s in aquarellen kunt veranderen. Het is een heel mooie app, en de resultaten zijn vaak ook prachtig. Dus wij kijken hoe het met Waterlogue in de Mac App Store staat, en verroest: daar vinden we Waterlogue Pro. Voor de veel minder schappelijke prijs van € 44,99. We kochten ’m toch, en voor we er erg in hadden, hadden we tientallen aquarellen van onze foto’s gemaakt. Waterlogue is erg verslavend… het is vooral leuk om het schilderij te zien ontstaan, dat hebben de makers erg mooi geanimeerd.
De filters in Waterlogue Pro zijn eigenlijk niet eens zo veel anders dan in de iPhone-app. Maar in de Mac-versie kun je wel bestanden opslaan en later verder bewerken. En je kunt je kunstwerken ook op enorme resolutie opslaan. 4K is nog niks; je kunt je aquarel ook op 16K wegschrijven. Handig als je er behang van wilt maken, of zoiets.
Maar over Waterlogue-voor-de-Mac wilden we het eigenlijk niet eens hebben. We hebben namelijk nog een vreemde tik: zodra we een app leuk vinden, gaan we ook meteen in de Mac App Store kijken wat de betreffende appbouwer dan nog meer in de aanbieding heeft. En de makers van Waterlogue hadden ook iets anders, dat al lang bestaat, maar we nog niet kenden: HyperDither.
Een foto kopieerbaar maken
HyperDither doet maar één ding: een afbeelding zwart-wit maken. Maar dan niet fancy zwart-wit, maar écht zwart-wit. Of beter gezegd: 1-bit zwart-wit, zoals op het beeldscherm van een oeroude Macintosh.
Hieronder zie je een foto van een koe in HyperDither.
Op de foto hierboven zie je nog niet zo goed wat er is gebeurd, omdat-ie is verkleind. Maar als we een detail op ware grootte laten zien, dan zie je het meteen:
De foto is helemaal opgebouwd uit zwarte puntjes en streepjes. Er zijn geen grijstinten; de foto is 1-bit. Er is alleen maar zwart of geen zwart.
Leuk, zul je denken, maar waar is dat goed voor? Ja, voor een nostalgisch gevoel, omdat het je doet denken aan je allereerste Macintosh. Maar is het ergens goed voor?
Zeker! Als je nog wel eens documenten met foto’s onder de kopieermachine legt, dan merk je vaak dat de foto’s aan kwaliteit verliezen. Maar als je je foto’s dithert, dan blijven ze bij het kopiëren veel mooier. De kopieermachine kan veel beter overweg met 1-bit foto’s.
Het levert ook kunstzinnige plaatjes op. Uitgezoomd lijken ze strakker en helderder. Ingezoomd zijn het opeens een soort pointillisme-kunstwerkjes.
Er zijn veel apps die kunnen ditheren. Photoshop, om maar wat te noemen. Dus waarom zou je er voor een paar euro een aparte app voor kopen?
Misschien omdat HyperDither een beetje beter dithert dan andere apps. De programmeur achter HyperDither, John Balestrieri, herontdekte een dither-algoritme dat door Bill Atkinson was ontwikkeld. Atkinson werkte bij Apple en was de vader van MacPaint, QuickDraw en HyperCard. Apple gebruikte het algoritme voor het laatst in HyperScan-software, en daarna raakte het in de vergetelheid. Maar Balestrieri was het niet vergeten. In 2003 – inmiddels alweer twintig jaar geleden – nam hij contact op met Atkinson en vroeg hem om zijn algoritme. Zo kwam ‘Atkinson dithering’ opnieuw tot leven. En volgens sommigen is het een superieur algoritme vergeleken met andere dither-opties. Voor € 2,99 kun je er zelf ook eens mee spelen.
TIP: Als je HyperDither gaat gebruiken voor documenten die je gaat kopiëren: vergroot of verklein je foto eerst tot het formaat dat je in je document gaat gebruiken, en laat er dan pas een dither-algoritme op los.
Waterlogue Pro | € 44,99 | ★★★★☆
HyperDither | € 2,99 | ★★★★☆
Ik voel me al een paar weken ontheemd. Ik ben na zes jaar iPhone 8 wel toe aan een 15, dus ik lees al het nieuws om een keuze te kunnen maken (standaard? Max? Pro? Pro Max?), maar het wordt me te veel. Oververhitte iPhones 15, hoesjes die tegenvallen, het houdt niet op. 9to5Mac, die naam zegt het toch al, 9to5Mac, schrijft ook alleen nog maar over iPhones. Ik wil Mac-nieuws! Net als vroeger, elke avond opgetogen alle sites afstruinen, ook al verschilt het nieuws in nuances (maar nuances zijn goed, echt zeker als het over Macs gaat), elk kruimeltje lezen. In plaats van alleen nog maar kruimeltjes Mac-nieuws lezen.
– Jack Nouws, MacFundamentalist