Een fossiel in je Mac
Eerst maar even de geruchten
Het WWDC laat niet lang meer op zich wachten, en dus zwellen ook de geruchten over nieuwe hardware aan. Da's elk jaar zo – ook al ligt de focus van WWDC op software, toch wordt er vooraf het meest gespeculeerd over eventuele hardware-verrassingen. (Met als gevolg dat Apple-fans achteraf vaak teleurgesteld zijn dat er geen nieuwe hardware was.) Dit jaar zijn die geruchten niet eens zo gek: met de transitie van Intel naar Apple Silicon heeft Apple nog heel wat stappen te zetten om de hele line-up van Macs te vernieuwen.
Een Apple-leaker die vaak en luidruchtig van zich laat horen, is Jon Prosser. Wij zijn niet echt een fan van zijn manier van presenteren (zie filmpje hieronder), maar hij doet wel geregeld juiste voorspellingen. Al gaat hij ook wel eens een keer de mist in (en dan scheert hij zijn wenkbrauwen af). Hij is doorgaans nogal stellig in zijn presentatie. Zo zet hij bij zijn laatste YouTube-filmpje over een nieuwe Mac mini met schreeuwerige letters: 'EXCLUSIVE FIRST LOOK!' Dat klinkt alsof hij al beelden van de nieuwe computer heeft, maar het zijn renders die hij zelf maakt (of laat maken) op basis van informatie die hij hoort. Dat geldt wat ons betreft niet als een 'exclusive first look'.
Nieuwe MacBook Pro's en Mac mini's
Enfin, wat roept Prosser op dit moment? Twee dingen eigenlijk:
Er komt een nieuwe MacBook Pro, met M1X-chip. Hij is niet de enige die dat roept overigens; Mark Gurman van Bloomberg voorspelt het ook. De M1X (als-ie zo gaat heten), is dezelfde M1-chip die we al kennen, maar dan met meer CPU- en GPU-cores.
Er komt een heel nieuwe Mac mini: dunner, met dezelfde magnetische stroomkabel als de nieuwe iMac (en dus een externe adapter, zoals de eerste generaties Mac mini dat ook hadden) en een soort plexiglas laag aan de bovenkant (zodat de mini eventueel ook in verschillende kleuren kan worden geleverd, net als de iMac). Als je wilt weten hoe deze geruchten eruitzien, bekijk dan eens Prossers filmpje:
Of het allemaal ook echt gaat gebeuren? Op 7 juni weten we meer – en op dinsdag 8 juni berichten wij erover in MacFan!
Een fossiel in je Mac: Plaknotities
Toen macOS Big Sur uitkwam en we het hadden geïnstalleerd op onze Macs, keken we eens nieuwsgierig naar wat er allemaal voor 'nieuws' te zien was in de map Apps. Daar stonden dezelfde apps als altijd, maar opeens hadden al die applicaties die standaard in macOS zitten, nieuwe iconen. Nieuwsgierig scrolden we er eens doorheen, en we zagen apps die we al jaren niet meer hadden gebruikt. Eentje viel ons met name op, omdat het een fossiel is in macOS: Plaknotities. Wanneer heb jij die app voor het laatst geopend?
Het is curieus dat Apple de app bij de restyling van macOS heeft laten bestaan. De designers van Apple hebben het programmaatje een nieuw icoon gegeven, maar verder blijft het een soort prehistorische app, die qua vormgeving totaal niet meer in macOS past. Zo kun je een notitie (wat eigenlijk een venster is) niet minimaliseren (zoals normaal is in macOS), maar wel 'oprollen' door op de titelbalk van de notitie te dubbelklikken. Vensters 'oprollen' is een overblijfsel van de WindowShade-functie van System 7.5 uit de jaren 90. De knopjes in de titelbalk (om een venster weg te klikken bijvoorbeeld, of te maximaliseren) zijn vormgegeven zoals in Mac OS 8. Het bekende 'stoplicht' in de linker bovenhoek van vensters is nergens te bekennen.
Kennelijk vond Apple het nooit nodig om de app grondig te vernieuwen. In 2001 was Plaknotities herschreven in Cocoa om mee te gaan naar Mac OS X, maar verder bleef alles zo'n beetje zoals het was. Tot op de dag van vandaag.
De bedenker die zijn plaknotities kwijtraakte
Plaknotities kwam bij Apple op een wat wonderlijke manier tot stand. In 1994 schreef Apple-medewerker Jens Alfke het in zijn vrije tijd. Hij wilde het als Antler Notes uitbrengen als shareware-programma. Hij richtte er het bedrijfje Antler Software voor op. Apple wilde de app of het hele bedrijfje van hem kopen, maar ontdekte toen dat ze de app al bezaten vanwege contractuele bepalingen in de arbeidsovereenkomst van Alfke. Dat hij het in zijn vrije tijd had geschreven, deed er niet toe. Jens Alfke was zijn app kwijt – wat een beetje sneu is, maar aan de andere kant: als shareware-programma was Antler Notes waarschijnlijk al lang van de aardbodem verdwenen. Bij Apple is het 27 jaar later nog steeds een standaardapp in macOS.
Maar... heb je er eigenlijk nog wat aan, vandaag de dag?
Dingen die in het zicht moeten blijven
Plaknotities zijn handig voor dingen die je in het zicht wilt houden. Omdat je ze niet wilt vergeten, of omdat je er constant een blik op wilt kunnen werpen. Zo zetten wij voor grotere project met meerdere deadlines altijd een geeltje op ons bureaublad:
Plaknotities zijn geen methode om veel notities te maken en te bewaren. Ze zijn net zo handig als losse blaadjes op je bureau: zodra het er te veel worden, wordt het een chaos. Gebruik dus Notities of een andere notitieapp voor al je aantekeningen, ingevingen en diepe gedachten, en gebruik Plaknotities alleen voor de actuele kreten die eventjes in het zicht moeten blijven – en die je later weer weg kunt gooien.
Het handige van Plaknotities is dat het 'inrollen' van vensters eigenlijk fijner is dan minimaliseren in het Dock: de notities blijven ook in ingerolde toestand nadrukkelijk zichtbaar, en herinneren je ook zo aan hun aanwezigheid. Je kunt Plaknotities zo instellen dat ze altijd on top blijven: ze staan dan altijd over andere vensters heen.
Samenwerking met macOS en andere apps
En ook al is Plaknotities een fossiel dat stamt uit 1994, het werkt perfect samen met de rest van macOS. Wil je bijvoorbeeld snel een stuk tekst uit je tekstverwerker of browser als notitie op je bureaublad zetten? Dat gaat makkelijk via Voorzieningen in die andere app. Selecteer de tekst waar het om gaat, kies in de menubalk de Voorzieningen-optie, en klik dan op 'Maak nieuwe plaknotitie aan'.
Vormgeving van je tekst, links en zelfs plaatjes verhuizen eenvoudig mee van een tekstbestand of webpagina naar een plaknotitie.
Zie je de optie 'Maak nieuwe plaknotitie aan' nergens staan? Zorg ervoor dat de optie is aangevinkt in de Toetsenbord-instellingen. Open Systeemvoorkeur, kies Toetsenbord en dan Toetscombinaties. Selecteer dan Voorzieningen in de kolom aan de linkerkant en check dat er een vinkje staat bij 'Maak nieuwe plaknotitie aan':
Het is makkelijk om een stuk tekst van een app naar Plaknotities te sturen, maar wat als je het nou andersom wilt: je wilt een tekst uit een Plaknotitie bewaren in een andere app? Natuurlijk kun je altijd gewoon kopiëren en plakken. Een notitie exporten als tekstbestandje kan ook. Maar je kunt ook in één keer al je Plaknotities naar Notities sturen. Open daarvoor Plaknotities, klik in de menubalk op Archief en kies dan 'Exporteer alles naar Notities'. Je notities komen dan in Notities binnen in een map die 'Geïmporteerd' heet. In die map zijn je notities weer gesorteerd op kleur: alle gele notities bij elkaar, en alle groene, en alle roze, en ga zo maar door. Kan handig zijn. En als het dat niet is: je sleept een notitie vanuit de map Geïmporteerd zo naar een andere plek.
27 jaar later is Plaknotities eigenlijk nog steeds een handige app. Nu maar hopen dat Apple het niet opeens in de bol krijgt nu wij de app hebben herontdekt, en Plaknotities in de volgende versie van macOS verwijdert.
Lezersvraag: Wat moet ik met 'Verplaatste onderdelen?'
Ook al zijn we geen helpdesk, we krijgen nog wel eens wat supportvragen bij MacFan. Soms zijn die héél specifiek, maar soms zijn de antwoorden wellicht ook voor andere lezers interessant. Deze vraag kregen we deze week weer een paar keer:
Ik heb een macOS update gedaan en nu staat er een map met 'Verplaatste onderdelen' op mijn bureaublad. Wat is dat, wat moet ik ermee en mag ik het weggooien?
Bij een macOS-update kan dit inderdaad gebeuren – het was bij ons ook het geval bij de update die we gisteren deden naar Big Sur 11.4. Het gaat om configuratiebestanden die ooit zijn aangepast door jou of door een app en die incompatibel zijn met de nieuwe versie van macOS. Kennelijk zijn er situaties waarin het superbelangrijk is bij deze configuratiebestanden te kunnen, anders zou Apple ze niet zo prominent weergeven na een update, maar voor de meeste gebruikers geldt dat je er helemaal niks mee hoeft te doen. Lekker negeren dus. Uiteraard is die map met 'Verplaatste onderdelen' op je bureaublad een doorn in het oog, zeker als je een maagdelijk schoon bureaublad onderhoudt. Geen zorgen: de 'map' op je bureaublad is geen echte map, maar slechts een snelkoppeling. Dat zie je aan het zwarte pijltje linksonder. De echte map staat ergens anders. Gooi die snelkoppeling dus gerust weg – daarmee doe je niks onherstelbaars.
Tot slot... Wat zegt Jack?
Iedere keer als ik een interview/nieuwsbericht/tweet lees waarin iemand wanhopig/verdrietig/berustend vertelt alle foto’s van een overleden familielid/een voltooid manuscript/een promotie-onderzoek kwijt te zijn geraakt, voel ik verbazing/verbijstering/leedvermaak om de stupiditeit om back-uploos door het leven te gaan. HOEZO HEB JE GEEN BACKUP!!?!!!?
Vooral als je een Mac hebt. Time Machine maakt elk uur een back-up, zolang een harde schijf is aangesloten. Supersimpel, en indien nodig kun je ervan opstarten. Je kunt zelfs op meerdere schijven kopieën maken. Het probleem is alleen dat Time Machine soms kuren krijgt en de eigen back-up niet meer herkent. Alternatief is bijvoorbeeld Carbon Copy Cloner. Niet gratis en iets ingewikkelder, maar verder superhandig.
Zolang het duurt. Apple is met macOS een weg ingeslagen die veiligheid boven gebruiksgemak stelt. Alles wijst erop dat een back-up maken waarvan je kunt opstarten (bootable) op de weg-ermee-lijst van Apple staat. Dat betekent dat je je Mac niet meer kunt opstarten als de opstart-partitie corrupt is, ingaande met de M1-Macs.
Gelukkig biedt Apple aan je Mac volledig te recyclen.
– Jack Nouws, Macfundamentalist
Volgende week dinsdag verschijnt de members-only editie van MacFan. De eerstvolgende reguliere nieuwsbrief verschijnt op 8 juni (met al het nieuws over de keynote van 7 juni!).