De toetscombinaties die JIJ wilt
De échte Mac-gebruiker herken je aan zijn gebruik van toetscombinaties. Want ook al maakte de eerste Macintosh furore met een grafische interface met een muis, de ⌘ op het toetsenbord bleef de geliefde methode van veel Mac-gebruikers om snel dingen te doen. De command-knop dus. Door sommigen nog steeds 'appeltje' genoemd, omdat er ooit ook een Apple-logo op die knop stond. 'Appeltje-S' was de gevleugelde uitspraak om iemand eraan te herinneren tussen het werk door af en toe even op te slaan.
Kopiëren, plakken, knippen...
Steve Jobs vond dat het Apple-logo te veel ging overheersen in de interface als je het steeds in alle menu's zag staan. Hij vond dat inflatie van het logo. En dus kwam er de ⌘. De knop die je Mac vertelt dat er een commando volgt. Je kent er vast een heleboel uit je hoofd: ⌘C en ⌘V om te kopiëren en te plakken, ⌘P om te printen, ⌘Q om een programma af te sluiten. Maar er zijn er ontstellend veel meer. Sommige ken je misschien niet. Wist je bijvoorbeeld dat je met ⌥⌘C de stijlkenmerken van een tekst of object kunt kopiëren, en die met ⌥⌘V op een andere tekst of object kunt plakken? Probeer het maar eens met een stukje tekst in Pages, of een vorm in Keynote.
Alle toetscombinaties uit je hoofd leren is onzinnig. Je moet ze pas onthouden als je ze vaak nodig hebt. Maar hoe kom je ze dan te weten? Je kunt grasduinen in de menubalk. Daar kom je allemaal tegen. Dan zie je bijvoorbeeld dit:
Achter de meeste commando's zie je een toetscombinatie staan. Maar het kan wat lastig zijn om het juiste commando te vinden, vooral als ze verborgen zitten in een submenu (achter een ▶︎). Dat kan handiger, dachten de makers van de app KeyCue. Hun app – die al jaren bestaat – geeft je via een icoontje in de menubalk snel een handig spiekoverzicht van alle toetscombinaties:
KeyCue toont op het spiekoverzicht aan de linkerkant alle commando's van de actieve app, en aan de rechterkant systeembrede toetscommando's. Druk op de ⌘ en alle commando's die daarmee beginnen, lichten op. Hetzelfde kun je doen met de ⌥ of met de ctrl-toets.
Toetscombinaties veranderen
Allemaal niet zo spectaculair, zul je denken. Van zulke spiekbriefjes zijn er wel meer. Maar sinds gisteren is KeyCue 10 uit, en die versie kan opeens iets fenomenaals. We wilden er zo graag even mee spelen, dat we deze MacFan er zelfs een dagje later voor laten verschijnen.
Met KeyCue 10 kun je toetscombinaties aanpassen. Bijvoorbeeld als je een combinatie wilt die je makkelijker vindt om te onthouden, of die op een fijnere plek op het toetsenbord zit. Ook dat is niks nieuws: toetscombinaties aanpassen kan gewoon in macOS. Maar dat zijn wel een heel aantal handelingen. KeyCue maakt het belachelijk simpel. Zo simpel zelfs, dat het zelfs aantrekkelijk wordt om een toetscombinatie voor een kwartiertje te wijzigen – en daarna weer terug te zetten.
Dit is hoe het werkt: ga in de menubalk naar het commando waarvan je de toetscombinatie wilt wijzigen. Zet je muispijl erop en druk simpelweg op de nieuwe combinatie die je wilt hebben. Houd die combinatie even ingedrukt, en dan zie je een blauwe pijl van KeyCue verschijnen. KeyCue telt tot vier, en dan zie je een groen vinkje. De toetscombinatie is gewijzigd. Het is zó makkelijk, dat je niet begrijpt dat dit niet standaard in macOS zit.
Je zou denken dat dit tot chaos leidt. Want wat nou als je ergens ⌘S kiest, terwijl die combinatie al voor het opslaan wordt gebruikt? Geen punt: KeyCue haalt de toetscombinatie dan bij dat andere commando weg. Het is dus wel zaak om op te letten om geen bestaande toetscombinaties te gebruiken, maar je kunt er geen dubbele opdrachten mee geven.
Ongedaan maken
En wil je het terugbrengen in de oude staat? Dat is nog makkelijker: ga weer op het commando staan met je muispijl, maar houd nu de backspacetoets ingedrukt tot er een rood kruisje verschijnt. Het commando heeft zijn oude toetscombinatie weer terug, en als die combinatie ergens anders was verwijderd, dan is dat ook meteen hersteld.
Het werkt kinderlijk eenvoudig, en wij ontdekten geen problemen. Het enige minpunt was dat het ons bij Safari om de een of andere reden niet lukte om toetscombinaties aan te passen; kennelijk heeft Apple daar iets vergrendeld. Maar bij andere apps werkt het prima. Je kunt er makkelijk zelf mee spelen: je kunt KeyCue gratis downloaden en uitproberen. De probeerversie heeft wel een paar beperkingen, maar je krijgt een goed beeld van wat de app doet. De licentie is niet zo voordelig, maar wij zijn allang blij dat het geen abonnement is...
KeyCue | € 19,99 | ★★★★☆
Als er geen toetscombinatie is...
Niet elk commando dat je in de menubalk vindt, heeft een toetscombinatie. Misschien vonden de ontwikkelaars die functie niet belangrijk genoeg. Zo heeft de opdracht 'Rename...' in onze tekstverwerker Byword geen toetscombinatie. Dat vindt misschien niemand erg, maar wij wel, want we gebruiken die functie heel vaak. Vooral omdat we bij de eerste keer opslaan vaak verzuimen een goede bestandsnaam in te tikken, dus dat moet dan later alsnog. Maar 'Rename...' kan dus alleen met een muisklik. Of zouden we zelf een toetscombinatie kunnen toevoegen?
KeyCue kan ons daarmee niet helpen – daarmee kun je alleen toetscombinaties wijzigen, niet aanmaken. Maar macOS heeft de tools daarvoor zelf aan boord. Wil je een toetscombinatie aanmaken voor een functie die er nog geen heeft? Ga dan naar:
Systeemvoorkeuren > Toetsenbord > Toetscombinaties
Klik in het venster dat je dan ziet in de linker kolom op 'Apps'. En klik vervolgens op het plusje onder de rechter kolom.
In het venstertje dat dan verschijnt, wijzig je 'Alle apps' in de app waar het om gaat. Bij ons is dat dus Byword. Vervolgens typ je achter 'Menunaam:' de exacte naam van het menucommando. In ons geval is dat 'Rename...' – inclusief de puntjes dus! Ben zorgvuldig... een spatie te veel en het werkt al niet meer. Tot slot tik je daaronder de toetscombinatie die je wilt koppelen. Wij kozen voor ⌘= (omdat we die nog nergens tegenkwamen in Byword). Sla het op door op 'Sluit af' te klikken. Voortaan heeft de functie een toetscombinatie!
Toetscombinaties wijzigen
Overigens kun je precies deze werkwijze ook gebruiken om zonder KeyCue een nieuwe combinatie toe te kennen aan een functie die al een toetscombinatie heeft. De nieuwe overschrijft dan de oude. Maar maak je geen zorgen: als je de nieuwe toetscombinatie verwijdert, keert de oude automatisch weer terug. Het werkt niet zo makkelijk en snel als KeyCue, maar voor een enkel keertje gaat het best.
Tot slot... Wat zegt Jack?
Er gaat iets mis met macOS. Eigenlijk is het al een tijdje aan de hand. Het begon ermee dat het ‘Bewaar als...’-commando verdween. Nu maak je een kopie van een bestand dat je daarna hernoemt. Of je houdt alt ingedrukt. Voor een nieuwe map moet je de shift bij cmd-N indrukken. Een handeling te veel. Nu ik Big Sur heb geïnstalleerd erger ik me aan meer dingen. Dat je het zoekveld in een klein Finder-venster eerst moet uitklappen.
Ook het inconsequente irriteert me. Alle iconen worden plat, maar het icoon van een map is opeens in 3D. Maar het meest stoort het me dat de vensters nu zulke lichte grijstinten hebben dat je amper meer het verschil ziet tussen inhoud, menu en navigatiekolom. Waar zijn alle kleuren gebleven? Ja, je kunt het (beperkt) aanpassen. In het menu Toegankelijkheid, voor mensen met een visuele beperking. Dat zo’n menu nodig is, zegt al iets over de gebruiksvriendelijkheid van de standaard-interface van macOS. Niets goeds.
– Jack Nouws, Macfundamentalist
Volgende week dinsdag verschijnt de members-only editie van MacFan. De eerstvolgende reguliere nieuwsbrief verschijnt op 1 maart.